Ontworteling, het verlies van verbinding met cultuur, land, natuur, tradities en gemeenschap, kan een verwoestend effect hebben op individuen en gemeenschappen, vooral op het gebied van mentale gezondheid en welzijn. Dit fenomeen is diepgeworteld in de geschiedenis van vele culturen over de hele wereld, waarbij groepen mensen werden gedwongen om hun thuisland te verlaten, hun culturele identiteit te onderdrukken of te assimileren in andere samenlevingen.
Historische Voorbeelden:
1. Native Americans
De geschiedenis van de Native Americans in de Verenigde Staten is doordrenkt van ontworteling, gedwongen verhuizingen, en culturele onderdrukking. Het verlies van land, tradities en talen heeft diepe littekens achtergelaten in inheemse gemeenschappen. Dit heeft geleid tot een hoge prevalentie van mentale gezondheidsproblemen, zoals depressie, angststoornissen, en suïcidale gedachten. Hierdoor nam het gebruik aan alcohol onder deze bevolkingsgroep zonder enig perspectief, hand over hand toe. Wat zijn uitwerking nog steeds heeft binnen de cultuur van de verschillende groepen Natives.
2. Chinese Arbeiders bij de Spoorwegen
Tijdens de 19e eeuw werden Chinese arbeiders gerekruteerd om de transcontinentale spoorweg in de Verenigde Staten te bouwen. Deze arbeiders werden geconfronteerd met racisme, discriminatie en extreme arbeidsomstandigheden. Velen van hen werden ontworteld van hun thuisland en families. Deze ervaringen hebben bijgedragen aan een gevoel van isolatie en mentale kwetsbaarheid onder de Chinese gemeenschap in Amerika. Veel arbeiders vluchtten in opium gebruik, wat leidde tot onrust onder de puriteinse populatie van Noord-Amerika in die tijd. Dit leidde tot het begin van de verboden op verschillende verdovende middelen en de hedendaagse ‘war on drugs’.
3. Voormalige Slaven
Afro-Amerikanen die de slavernij hebben overleefd, werden geconfronteerd met ontworteling op een ongekende schaal. Gedwongen om hun families, tradities en cultuur achter te laten, werden ze geconfronteerd met institutioneel racisme en sociale uitsluiting. De psychologische wonden van slavernij hebben generaties lang doorgewerkt, resulterend in een verhoogd risico op mentale gezondheidsproblemen en verslavingsgedrag. Zo gingen deze veel cannabis gebruiken om te ontsnappen aan de armoede en ontstond een hele muziekcultuur genaamd ‘Jazz’. Vanaf de jaren 80 komen echter het gebruik van coke en crack op, wat hele generaties jonge Afro-Amerikanen gecriminaliseerd heeft.
Moderne Context
Deze historische voorbeelden werpen ook licht op de hedendaagse mentale gezondheidsproblemen, met name onder jongeren in westerse samenlevingen. Ontworteling is niet beperkt tot historische gebeurtenissen; het komt ook voor in moderne contexten, zoals migratie, globalisering, individualisering en culturele assimilatie.
Jongeren worden geconfronteerd met een snel veranderende wereld, waarin traditionele culturele banden vaak worden verbroken of verwaterd. Sociale media, technologische vooruitgang en economische onzekerheid kunnen ook bijdragen aan gevoelens van vervreemding en identiteitscrisis.
Het hoge voorkomen van mentale klachten en middelengebruik onder westerse jongeren kan deels worden toegeschreven aan deze ontworteling. Het verlies van culturele wortels, een gevoel van gemeenschap en een betekenisvolle verbinding met het verleden kan leiden tot gevoelens van leegte, eenzaamheid en depressie.
Herverbinden met elkaar, weer kleine gemeenschappen
of tribes vormen, meer tradities en meer natuur.
Het Streven naar Herstel
Het is cruciaal om de impact van ontworteling op mentale gezondheid te erkennen en collectief te streven naar herstel en veerkracht. Dit omvat het versterken van culturele identiteit en het creëren van ondersteunende gemeenschappen. Met oude en nieuwe tradities, met onze natuur.
Door het aanbieden van toegang tot culturele middelen en mensen te leren verbinden met hun afkomst, natuur, voorouders, tradities en hun gemeenschap, maken we de onderlinge verbanden hechter, dichterbij en ervaren we meer steun van elkaar, lossen we samen problemen op. Ze zeggen wel eens: it takes a village… In dit geval is dit vrij letterlijk. Mensen zijn niet bedoeld om 500 mensen een beetje te kennen. We zijn gemaakt om met max vijftig ‘stamleden’, samen te leven, waarin we rekening met elkaar kunnen houden, voor elkaar kunnen zorgen in jeugd en ouderdom, zodat we die immer groeiende druk op de zorg door vergrijzing en mentale klachten, kunnen afwenden.
Het is geen kwestie van of we dit hebben te doen maar we wanneer we dit gaan doen, om te voorkomen dat we generaties gaan verliezen door geestelijke nood en totale capaciteit of gebrek hieraan, van ons zorgstelsel. Of dat we een generatie in de drugs en drank verliezen, zoals het nu gaat met gebruik onder jongeren in Nederland. Om te voorkomen dat we binnenkort allemaal op een industrieterrein langs een snelweg wonen.
De oplossing voor al onze problemen was nog nooit zo simpel en aangenaam
Maar hoe doen we dat praktisch gezien?
Door eerst weer te verbinden met onze familie, onze vrienden, mensen die gezamenlijke doelen hebben verbinden met elkaar. Op familie-niveau: ga weer de dingen doen die jullie vroeger als gezin deden. Voor jonge gezinnen en alleenstaanden: maak nieuwe tradities en zoek gelijkgestemden. Begeef je met zijn allen meer in de natuur. Probeer meer te delen met elkaar, meer ondersteuning vragen en bieden.
Eet meer met het seizoen mee, meer uit eigen traditie en land van afkomst. Begin een moestuin en kweek eigen dingen. Of plant wat kruiden in in een potje in de vensterbank. Ga zo veel mogelijk de stad uit, zet je mobiel en de tv vaker uit. Zoek oude vrienden op. We hoeven niet te vluchten in werk, spullen, media, spellen, drugs of drank, als we ons verbonden en gedragen voelen.
Mediteer meer, beoefen mindfulness, adem dieper, doe aan yoga, vast eens een keer (met begeleiding), doe aan Wim Hof (met begeleiding), wees liever voor jezelf en luister meer naar jezelf. Doe meer dingen met je hart en je wensen. Stop met geestdodend werk. Leid jezelf op en laat je opleiden op gebieden van jouw interesses.
Stop met doen alsof deze maatschappij en manier van leven normaal is. Alsof we hierin gelukkiger gaan worden. Meer spullen en meer oppervlakkige contacten gaan nooit meer welzijn opleveren. Wat wel? Zitten met geliefden rond een kampvuur. Er is niets nodig voor echt geluk. Dit is een gewoon een uit de hand gelopen post-industriële-revolutie dystopie, waarbij we rond de fabrieken zijn blijven wonen, terwijl deze allang weg zijn of inmiddels nog giftiger producten maken. We kunnen dit gewoon stoppen omdat de meesten van ons dit goed zat raken en van ons land een paradijs maken van waterweelde en overvloed.
Laten we van deze wereld een collectie aan micro-paradijsjes maken, de nieuwe tribes, we houden de oude binnensteden voor winkelen, horeca en toerisme. Verder wonen we allemaal in een voedselbos, te midden van de natuur, zonder mensen boven en onder ons, wordt er echt iemand blij van een flat of een Vinex woning? Kom op nou mensen. Hoeven we veel minder overal heen te razen dus veel snelwegen kunnen weg of ondergronds. We houden van de techniek en ontwikkeling wat ons helpt en alle ballast gaat uit ons leven.
Zoek elkaar op. Van alle dieren op aarde leven vooral de roofdieren solitair, wij zijn sociale wezens die al honderdduizenden jaren in troepen leefden. Als een kip alleen is wordt zij ziek en gaat zij dood. Als een schaap afgezonderd is van de kudde, wordt het ziek en gaat het dood. Alleen de mens denkt dat hij het in zijn eentje in z’n betonnen doos, in die flipperkast wereld, wel redt.
